Norræn velferðarstjórn hvað?

Um þessar mundir er verið að krefja elli- og örorkulífeyrisþega um endurgreiðslur vegna ofgreiddra tryggingarbóta.  Tryggingastofnun vill fá 4,5 milljarð endurgreiddan frá sumum til þess að eiga fyrir endurgreiðslum um 1.5 - 2 milljarða til annarra.  Þeir fyrrnefndu höfðu verið vanmetnir í tekjuáætlun en hinir síðarnefndu  ofmetnir.

Aðalástæða þessa misræmis stafar líklega aðallega af hinu breytilega vaxtaumhverfi í okkar heiðarlegu bankastofnunum, því allflestir ellilífeyrisþegar eiga sér smá varasjóð í banka.  Nefnum dæmi:  Jón gamli á 5 milljónir á bankabók.  Hann fær vexti á inneignina sem nemur 250 þúsundum, greiðir af henni fjármagnstekjuskatt 45 þúsund.  Þar með eru ellilaunin hans Jóns skert um 250 þúsund  eða vaxtatekjurnar - alveg án tillits til fjármagnstekjuskattsins.  Jón tapar þarna 45 þúsundum beint. Og það án tillits til raunávöxtunar, sem er auðvitað í mínus líka.

Ég myndi ráðleggja Jóni að taka út bankainnstæðuna sína og geyma hana í öryggishólfi.  Þá þarf hann hvorki að hafa áhyggjur af fjármagnstekjuskatti né skerðingu á tryggingabótum.  Bankinn hans er hvort sem er ekki að greiða honum næga vexti til þess að raunverðmæti innstæðunnar haldi sér.

Það er ekki lögbrot að gera þetta svona því tryggingabætur miðast aðeins við tekjur en ekki eignir. 

Annað og ekki skárra dæmi heyrði ég svo af konu sem nýtur umönnunarbóta vegna fatlaðs barns.  Umhyggja (félagið) hafði veitt henni sérstakan styrk - sem var síðan alfarið dreginn af umönnunarbótum hennar hjá Tryggingastofnun.  Umhyggja hefði þannig alveg eins getað sent styrkveitinguna beint til skattstjóra.

Íslenska útgáfan af hinni norrænu velferðarstjórn stendur ekki undir nafni.

 

Athugasemdir

[Brynja (IP-tala skráð) 30.7.2010 kl. 22:22]

Mig langar að nefna sorglegt dæmi um manneskju með skerta starfsorku og þarf að fara á sjúkradagpeninga frá Tryggingastofnun eftir að hafa trappað niður starf sitt úr 100 í 50 % á nokkrum mánuðum.

 Sjúkratryggingar miða við 50 % starfið og borga viðkomandi 570 krónur á dag, en viðkomandi er að borga húsbréf, fasteignagjöld, hússjóð, bílalán, húsnæðis og bifreiðatryggingar, rafmagns- og hitakostnað, síma og afnotagjald RÚV, matar-heilbrigðis, og lyfjakostnað, en í heildina er þetta lágmark 150-70.000 á mánuði, en sjúkradagpeningar Sjúkratrygginga eru um 20.000 á mánuði !!

[Kolbrún Hilmars, 31.7.2010 kl. 13:26]

Sjúkradagpeningar frá Tryggingastofnun hafa ALDREI verið upp í nös á ketti.

Reyndar eru dagpeningar TR bara bráðabirgðalausn og réttur til þeirra dettur út eftir 1 ár. Ef veikindin eru langvinn, þá koma örorkubætur í stað þeirra eftir árið. Ýmist er þá úrskurðuð tímabundin eða varanlega örorka eftir aðstæðum.

Þá fást reyndar líka örorkubætur frá lífeyrissjóði viðkomandi en það er einmitt þá sem skerðingarballið byrjar.

[(IP-tala skráð) 3.8.2010 kl. 21:59]

Það fá reyndar ekki allir greitt úr lífeyrissjóði þó greitt hafi ætíð af sínum launum til þeirra. Ef þú ert fædd/ur með fötlun en getur samt unnið í það minnsta nokkur ár en veikist kannski meira sem veldur því að ekki er hægt að vinna eins og sonur minn sem er búin að greiða í lífsj í 8 ár,  en hann á engan rétt í þar vegna þess að hann hafði engar tekjur áður en hann varð 75% öryrki sem er auðvitað ekki hægt þar sem hann er fæddur með sína fötlun.

Og annað líka að ef einstaklingur á besta aldri verður fyrir örorku og leyfir sér samt sem áður að eignast barn eftir það, að þá fær hann ekki greitt með því barni sem fæðist eftir slys/ veikindi en bara með þeim sem voru fædd áður.  Niðurstaðan er því að öryrkjar eiga ekkert með það að fjölga sér og eiga halda sig á mottunni.

[Kolbrún Hilmars, 4.8.2010 kl. 12:53]

Ég er ekki vel að mér um aðstæður öryrkja nema þá hvað snertir "eldra" fólk á vinnumarkaði sem missir heilsuna. Var aðalbókari sjúkrasamlags í 15 ár og starfsmaður stéttarfélaga 8 ár, en örorkumál voru aldrei viðfangsefni á þeim vinnustöðum.

En dæmin sem þú nefnir, Silla, sýnist mér klárleg mismunun.

Ef til vill voru það mistök að blanda lífeyrissjóðum í örorkumálin; þeir voru jú upphaflega eingöngu ætlaðir sem eftirlaun. Ríkiskassinn er eflaust ekkert allt of bólginn, en mér þætti eðlilegast að örorkubætur kæmu eingöngu þaðan og væru að þeirri upphæð að fólk gæti lifað af þeim án styrkja annars staðar frá.

Við skattgreiðendur erum sátt við að leggja okkar til í heilbrigðis- og tryggingarkerfið en ef það dugir ekki til verður bara að skera niður flottræfilsháttinn í utanríkisþjónustunni!

[(IP-tala skráð) 6.8.2010 kl. 23:15]

Ég er nokkuð vel að mér í þessum málum sem kemur auðvitað til að því að mér varð það á að fæða 3 börn með fötlun.  þessi auma regla hjá lífsj um það að barn sem fætt  er eftir að viðkomandi verður öryrki njóti ekki framfærslueyris eins og börn fædd áður var laumað í reglugerð árið 1999 í febrúar nánar tiltekið ef ég man rétt. En það sem mér finnst merkilegast að það kannast engin við að hafa komið nærri þessum gjörningi þó ég hafi ítrekað haft samband og reynt að komast að því. Og ekki einn einasti þingmaður sem ég hef rætt þetta við hafði heyrt á þetta minnst og dæstu og tóku andköf í hneysklun þegar þetta var útskýrt fyrir þeim      ( hef talað við fólk í öllum flokkum) EN EKKI EINN EINASTI hefur gert nokkuð í málinu þó allir hafi þeir talað um að gera það.  Allir voru þeir sammála um að þetta væri klárlega brot á jafnræðisreglunni svokölluðu þ.e bæði málin sem ég hef reynt að koma á framfæri þau er ég nefni hér að ofan. Fékk stöð 2 til að fjalla um málið á sínum tíma en fréttamaðurinn nennti ekki að vinna vinnuna sína og setti sig ekkert inn í málið svo formaður samtaka lífsj rúllaði honum upp eins og tuskudúkku með útúrsnúningi og þvælu t.d þannig að  þegar fréttmaður spurði hvers vegna þeir sem fæddir væru öryrkjar gætu ekki sótt um í lífsj þá svaraði hann auðvitað að allir gætu sótt um sem auðvitað er rétt en svarið er bara nei hjá þessum hóp en ekki hinum. En fyrirgefðu hvað ég rausa um þetta hér á þínum vef Kolla mín  , en þetta er mér mikið hjartans mál að fá réttlætinu fullnægt í þessum málum.

[Brynja (IP-tala skráð) 7.8.2010 kl. 04:23]

Silla mín, þjóðfélagið þarf á fólki eins og þér á að halda, ákveðið og staðfast ! Og þetta finnst mér persónulega alls ekki vera nein frekja að vekja máls á þessu, bara haltu áfram á þessari braut, en nú leyfði ég mér að grípa fram í fyrir Kollu og skammast mín ekkert fyrir það :)

Baráttukveðjur, Brynja

[Kolbrún Hilmars, 7.8.2010 kl. 12:22]

Ég hef ekkert á móti því að fá sem mestan fróðleik inn á síðuna mína, Silla mín

Það er nú oftast þannig að þeir sem málin eru skyldust eru jafnframt fróðastir um þau og geta miðlað með okkur hinum.  Það er greinilega víða pottur brotinn í lífeyrismálunum, hvort sem varðar öryrkja eða eldri borgara.  Vonandi tekst sem fyrst að hafa áhrif á löggjafarvaldið til þess að bæta úr mismunun, jafna kjörin og bjóða tryggingarþegum upp á mannsæmandi líf.   Því getur hvaða ríkisstjórn sem er beitt sér fyrir, hvort sem hún vill kalla sig velferðarstjórn eða ekki. 

Varðandi lífeyrisskerðingar vegna vaxtatekna og/eða annarra tilfallandi aukagreiðslna og styrkja, þá er greinilega mismunun í gangi alls staðar.  
Ekki myndu vinnulaunin mín skerðast af neinum slíkum aukasporslum!!

[(IP-tala skráð) 7.8.2010 kl. 21:35]

Takk Brynja mín .

Og Kolla einmitt þetta síðasta hjá þér er sérlega góður punktur. Ég spurði einmitt fyrrverandi heilbrigðisráherra  Jón Kristjánsson að því hvort honum þætti það ekki bara eðlilegt að tekjur hans skertust vegna maka, hann væri jú að þiggja laun úr ríkiskassanum eins og öryrkjar og þar sem hans tekjur væru jú allþónokkru hærri þætti mér í það minnsta eðlilegt að hans tekjur yrðu fyrr fyrir skerðingu heldur en hins almenna öryrkja, hann óskaði snarlega eftir fleirum spurningum úr sal og "gleymdi" svo að svara þessari  að sjálfsögðu . En þeir þingmenn sem ég man í fljótu bragði eftir að hafa rætt þetta við eða sent erindi til eru

Jón Kristjánsson, Jóhanna Sigurðardóttir, Valgerður Sverrisdóttir,  

Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, ráðherra fjármála 1999 man ekki hver það var, og fl og fl.

Eg gerðist einnig svo ósvífin að bjóða fram aðstoð mín við endurskoðun laga um öryrkja og greiðslur til þeirra á sínum tíma, en fékk ekki einu sinni svar þar sem það var afþakkað hvað þá að það væri þegið Það sendi ég á Jóhönnu þar sem hún var þá félagsmálaráðherra og setti ef ég man rétt þessa endurskoðun af stað. Og það sem ég hef séð af tillögum þeirrar nefndar, fékk það til yfirlestrar frá Blindrafélaginu að þá hreinlega bið ég guð að hjálpa öryrkjum framtíðarinnar því þeir eiga ekki von á góðu, í það minnsta ef þeir búa út á landi, en það er önnur saga.