Afnám staðgreiðsluskatta - að hluta.

Boðaðar skattabreytingar þýða afnám staðgreiðsluskatta að stórum hluta. Af hverju stíga stjórnvöld ekki skrefið til fulls? Svarið er auðvitað að ríkiskassinn hefur ekki efni á því.

Í framkvæmd sýnist þetta verða meiriháttar flækja. Það þyrfti að setja inn ákvæði í lögin þannig að launagreiðendur verði ekki gerðir ábyrgir fyrir því klúðri sem þessu nýja innheimtu og skattálagningarkerfi mun fylgja.

Í staðgreiðslukerfinu eru launagreiðendur gerðir ábyrgir um megnið af skattinnheimtu vegna launþega, þ.e. þeir eru ólaunaðir innheimtuaðilar kerfisins. Fyrir upptöku staðgreiðsluskatta, voru launagreiðendur nákvæmlega það; launagreiðendur. Á þeim tíma sá "Skatturinn" bæði um álagningu og innheimtu.

Nú stendur semsagt til að taka upp blandað innheimtu og skattálagningarkerfi. Hver verður staða launagreiðandans í því kerfi?

Gera alvarlegar athugasemdir við skattabreytingar

Athugasemdir

[Jón Óskarsson, 11.12.2009 kl. 12:24]

Staðgreiðslukerfi tekjuskatta var í meginatriðum gott kerfi þegar það var tekið upp og mikill munur frá fyrra ástandi fyrir launþega og léttara fyrir launagreiðendur að sjá um þessa innheimtu mánaðarlega en að fá á sig oft mjög háa lista yfir eftirágreiðsluskyldu skatta á tímabilinu ágúst til desember á hverju ári.

Hins vegar var fljótlega farið að krukka í þetta kerfi og þó hugmyndafræði staðgreiðslunnar gengi út á það að þar með væru nefskattar aflagðir þá kom fljótlega gjaldið í framkvæmdasjóð aldraðra og nú á þessu ári útvarpsgjaldið.  

Það er þó smámál miðað við það skemmdarverk sem nú á að vinna. Nú á að gera launþegana sjálfa ábyrga fyrir því í hvaða skattþrepi þeir lenda ef þeir vinna hjá mörgum aðilum á sama tíma.  Auk þess er það ekkert smámál að vinna launaútreikninga skv. nýju kerfi vegna þessa rugls.  Það kostar stórfé að gera breytingar á launakerfum allra launagreiðenda stórra sem smárra og afar líklegt að uppfærslur á launakerfum verði ekki taldar innifaldar í þjónustusamningum að þessu sinni því það þarf nánast að smíða launakerfin upp á nýtt.

Hver einasti einstaklingur mun 1.ágúst 2011 fá álagningarseðil sem verður nánast óskiljanlegur vegna breytinga fram og til baka, þar sem sumir fá endurgreiðslur en fleiri lenda í að fá kröfur um eftiráskatta.

Jafnrétti samskattaðra einstaklinga verður afnumið og launaframlag beggja aðila ekki lengur metið að jöfnu gagnvart tekjuskatti.  Á móti kemur afar flókið kerfið um það hvernig, hvort og að hversu miklu leyti skatthlutföll eru færanleg á milli samsköttunaraðila.

Skattalögin sjálf eru gerð flóknari og þeir sem skildu lítið í núverandi lögum munu ekki skilja neitt í þeim eftir breytingar.  Fagaðilar geta ekki lengur gefið fólki einföld svör um skattamálin, því til þess að gefa rétta ráðgjöf þarf nú að leggjast í flókna útreikninga fyrir fólk sem er með einfalda tekjusamsetningu.

Allt kostar þetta mikla peninga, fyrir einstaklinga, fyrirtæki og ekki síður ríki og sveitarfélög.  Ávinningurinn er afar rýr og ná mætti sömu tekjum á mikið einfaldari hátt í gegnum núverandi kerfi.   Síðast en ekki síst þá er þetta það mikil kerfisbreyting að svona breytingar á ekki að gera í desember og ætlast til að kerfið taki gildi 1.janúar.  Eðlilegt hefði verið að kerfisbreytingin hefði verið látin taka gildi 1.janúar 2011 eftir ítarlegri skoðun á kostum og göllum með aðkomu aðila sem virkilega þekkja til mála.

[Kolbrún Hilmars, 11.12.2009 kl. 15:13]

Þakka þér fyrir þetta innlegg, Jón.  Þú tíundar á einfaldan hátt helstu afleiðingar skattabreytingarinnar sem blasa við launþegum og launagreiðendum. 

Sjálf telst ég með fagaðilum sem eiga, auk launþegans og launagreiðandans, hagsmuna að gæta varðandi vinnubrögðin og get ekki sagt að ég hlakki til næsta vinnuárs.

[Jón Óskarsson, 15.12.2009 kl. 17:23]

Ég deili því með þér að ég hlakka ekki til næsta vinnuárs þó svo búast megi við að þetta færi manni meiri verkefni en minni.  En flækjustigið verður mun hærra og ef erfitt hefur verið að útskýra niðurstöður launa og skattskýrslna áður, þá fyrst verður það nær ómögulegt eftir þessar breytingar.

Ég veit ekki hvaða snillingi datt það í hug að skrifa þá tillögu lagabreytingu að launþegar eigi sjálfir að bera ábyrgð á því í hvaða staðgreiðsluskattþrepi þeir lenda ef þeir vinna hjá fleiri en einum vinnuveitanda.   Hvernig hafa menn hugsað sér það að hægt sé að koma þessu fyrir með vitrænum hætti inn í launakerfum.  Ég held að menn hafi ekki hugsað þessa vitlausu lagagrein til enda.

[Kolbrún Hilmars, 15.12.2009 kl. 20:13]

Takk aftur, Jón, ég sé að við erum þjáningarsystkini og líklega líka sammála  um að við værum betur komin án þessa-okkur-atvinnuskapandi-nýja-skattakerfis.

Skattskýrslurnar verða okkur reyndar ekki vandamál fyrr en árið 2011, en allt hitt ruglið þurfum við að glíma við strax í næsta mánuði.  Þ.e.a.s. ef einhverjir fást til þess að endurskrifa launaforritin 

[Jón Óskarsson, 15.12.2009 kl. 21:24]

Nákvæmlega :)

Svona viðamiklar kerfisbreytingar eiga stjórnvöld ekki að fara út í með svona skömmum fyrirvara - burt séð frá því hvort breytingin sé góð eða slæm - en að setja í raun á nýtt kerfi "korteri" áður en það á að taka gildi er náttúrulega ekkert annað en mjög alvarlegt dæmi um slæma stjórnsýslu.